Wist u dat het voor grote bedrijven en zelfs voor concurrenten toegelaten is om samen te werken om hun logistiek te bundelen en efficiënter te maken, zonder op weerstand te botsen van de Europese antitrustinstanties? Binnen het project CO3 werd daarvoor een juridische oplossing uitgewerkt met een neutrale tussenpartij.
De realisatie van een modelcontract om horizontale samenwerking tussen concurrenten met een groot marktaandeel mogelijk te maken, wordt gezien als een doorbraak. “Die problematiek lag aan de basis van het CO3 project. Bedrijven als Procter & Gamble hadden al grote inspanningen geleverd om vrachten van de truck op de trein te krijgen, maar op sommige trajecten konden ze op hun eentje niet voldoende vracht bij elkaar brengen om de trein te vullen. Wanneer de projectleiders dan op zoek gingen naar sectorgenoten met vergelijkbare vrachten, werden ze meteen teruggefloten door hun juridische afdeling. Dat voorzag grote problemen met de Europese anti-trustinstanties als er een directe samenwerking zou komen met concurrenten,” zegt Sven Verstrepen van Tri-Vizor.
Procter & Gamble was één van de organisaties die de Europese Commissie hebben benaderd om een onderzoeksproject te starten om hier een oplossing voor te vinden. De Europese overheid wilde namelijk ook iets doen aan de belabberde efficiëntie van het vrachtvervoer en zag in dat het nodig was om de juridische hinderpalen van een horizontale samenwerking te verwijderen. Op die manier kwam een steunaanvraag tot stand bij het Zevende Kaderprogramma. In het projectteam zit ook een advocatenkantoor (Kneppelhout uit Rotterdam) om die juridische knoop te ontwarren. De oplossing die is uitgewerkt, is gebaseerd op het inzetten van een neutrale orchestrator of trustee zoals Tri-Vizor.
Het komt erop neer dat de verladers niet rechtstreeks met elkaar communiceren over vrachtvolumes en tarieven, maar dat een neutrale tussenpartij de confidentiële gegevens van de verschillende bedrijven ontvangt en de organisatie van de gebundelde transporten voor zijn rekening neemt. Achteraf zorgt die trustee ook voor de verdeling van de voordelen en kostenbesparingen die zijn gerealiseerd. Die berekening gebeurt aan de hand van de Shapley-waarde: een berekeningsformule die werd opgesteld door de specialist van de speltheorie Lloyd Shapley die in 2012 de Nobelprijs voor Economie ontving. De methode laat toe om de totale waarde die wordt gecreëerd, eerlijk te verdelen over alle deelnemers afhankelijk van hun bijdrage. Sven Verstrepen: “Die hele problematiek is intussen zo goed als opgelost. We zullen met de steun van de Europese Commissie een aantal best practices of modelcontracten op de site van CO3-publiceren zodat alle bedrijven er zeker van mogen zijn dat ze op die manier wel kunnen samenwerken met concurrenten en toch geen inbreuk plegen op de anti-
trustwetgeving. Niemand is verplicht om de CO3 methodologie en modelcontracten te gebruiken, maar wie andere wegen bewandelt moet er wel zelf voor zorgen om niet buiten de lijntjes te kleuren.”
Het valt op dat niet alleen de concrete projecten, maar ook de aanpak van de juridische complicaties, al eerder door Tri-Vizor waren aangepakt en grotendeels uitgewerkt. “Dat klopt inderdaad. We zijn bij de start van CO3 dan ook door P&G en de andere consortiumpartners uitgenodigd om die kennis door te geven en verder uit te werken. Het grote voordeel voor ons was dat door dit project de bekendheid van horizontale samenwerking in de sector – bij verladers en logistieke dienstverleners – veel sneller zou groeien dankzij de inbreng van grote en belangrijke organisaties.
Peter Ooms
Warehouse & Logistics